De tekst van de speech van Gerard Hendriks, president van het Royal Canadian Legion, zoals gehouden op 4 juni 2016.
We will never forget.
Hiermee kun je de doelstelling van Royal Canadian Legion Branch 005 in het kort samenvatten. Ons primaire doel is het om bij elke herdenking ,waar Canadese militairen worden herdacht, aanwezig te zijn. Herdenken is, het respect tonen voor de opofferingen van allen die hun leven gaven voor onze vrijheid en het minste wat wij daar tegen over kunnen stellen, is hen te eren, te danken en te herdenken.
Vandaar ook dat wij vandaag hier samen met u allen deze herdenking willen bijwonen en ons respect willen tonen aan hen die het hoogste offer hebben gebracht. Zij zijn gesneuveld voor onze vrijheid. Dat mogen wij nooit vergeten. Het Herdenken kunnen we op verschillende manieren doen. Een daarvan is door onze aanwezigheid een andere manier door de aanwezigheid van onze vaandels. Wij noemen dat een Colour Party.
Een andere manier om uitdrukking te geven aan Never to forget, is het dragen van een Klaproos of Poppy zoals wij zeggen. De poppy is het symbool van herdenken. Hoe is dat nu ontstaan?
De eerste wereldoorlog, bekend als, ” The great war ”, eindigde met 10 miljoen doden – 27 miljoen gewonden – 7,7 miljoen vermisten en gevangenen, grotendeels uitgevochten in West-Europa, voornamelijk in België en Frankrijk. Het was een van de bloedigste van alle oorlogen. Op 11 november 1918, werd het staakt het vuren afgekondigd in Compiègne, Noord Frankrijk, en om 11 uur staakte het vuren wat het einde van de oorlog betekende. Sinds 1919 is 11 november, in Groot Brittannië en Canada bekent als ”Remembrance Day” in de Verenigde Staten als ” Veterans Day ” en in Frankrijk als ” Armistice Day ”. Elk jaar om 11 uur van de 11 de dag van de 11 de maand, word bij Koninklijke afkondiging, 2 minuten stilte in acht genomen.
Kennelijk had men onvoldoende geleerd van de les van 1914-1918, want slechts 10 jaar later, was ontevredenheid en een slecht economisch klimaat, vooral in Duitsland, een perfecte voedingsbodem voor hebzucht – macht – en haat. Nazi Duitsland annexeerde Tsjecho-Slowakije en lanceerde zijn inmiddels ongekend grote militaire macht tegen Polen waarop in september 1939 Frankrijk en Groot Brittannië aan Duitsland de oorlog verklaarden. De Duitse legers overrompelden Europa en in 1940 werd Nederland onder de voet gelopen even als Frankrijk en België en zo duurde het niet lang of heel West-Europa was bezet door de nazi’s.
De jaren 1940-1945, waren lange jaren van angst en onderdrukking, deportatie en gevangenschap, honger en dood, dat laatste vooral in de Hongerwinter van 1944-1945. Uiteindelijk werd Nederland op 5 mei 1945 bevrijd door de geallieerden en een paar dagen later betekende dit het einde van de oorlog in Europa.
Een verband tussen oorlog en de poppy ( klaproos ), is al 2 eeuwen bekend. Zelfs tijdens de Napoleontische oorlogen was het al opgevallen, hoe gemakkelijk klaprozen in Vlaanderen, groeiden op de graven van de gesneuvelde soldaten. Tijdens de eerste wereldoorlog, was het in Ieper (Vlaanderen), na de tweede meest rampspoedige veldslag in 1915, toen de Duitsers voor het eerst chloorgas en mosterdgas gebruikten, dat de klaprozen in overvloed begonnen te bloeien. Door de vele doden, was de grond met bloed doordrongen en was tevens zo omgewoeld dat de tot dan toe sluimerende klaprooszaden ineens tot bloei kwamen. Veteranen uit de 1 ste wereldoorlog, veronderstelden dat de rode kleur van de klaproos was ontstaan door het bloed van vele doden.
Luitenant-Kolonel John Mc Crae, was arts en diende twee en een half jaar in de loopgraven van Ieper. Vanaf 22 april 1915, heeft hij de meest afschuwelijke slachtingen meegemaakt, waaronder het sneuvelen van zijn beste vriend op 3 mei 1915. De volgende ochtend, 4 mei 1915, liep John Mc. Crae uit zijn bunker voor verse lucht. In zijn hand had hij een stukje papier met 13 in haast geschreven regeltjes Deze regels droegen als titel ” Flanders Field”.
Toen de oorlog voorbij was nam de Amerikaanse Moira Michael uit Georgia, als eerste het initiatief om de klaproos als Herdenkingssymbool te dragen. In antwoordt op het gedicht van John Mc Crae, schreef zij zelf het gedichtje, ” We shall keep Faith ”.
Zij kocht klaprozen om deze te verkopen en zo geld bijeen te brengen, om daarmede oud- militairen uit de oorlog financieel bij te staan. Zij werkte toen in de kantine van het Amerikaanse YMCA.
De Française Madam E. Guerin, secretaris van de Franse YMCA, ontmoette tijdens een bezoek aan New York, Moira Michael en terug in Frankrijk, besloot Madam Guerin haar voorbeeld te volgen en in Frankrijk handgemaakte klaprozen te verkopen en met de opbrengst hiervan weeskinderen uit de vroegere oorlogsgebieden te helpen. Naar het voorbeeld van Moira Michael heeft het ” American Legion ” in 1920 besloten de klaproos te gebruiken als symbool voor de herdenking. Een jaar later begon” The British Legion ” met de verkoop van klaprozen. In Canada, is sinds 1921 de klaproos officieel geaccepteerd door de ”Great War Veterans Association ” , later The Royal Canadian Legion, naar het voorbeeld van Madam Guerin en sterk beïnvloed door het gedicht van John Mc Crae.
Het kleine rode plantje is door de tijden heen, het symbool gebleven bij het herdenken van al die gesneuvelde Canadezen, Maar ook voor de vele Amerikanen-Engelsen-Polen-Australiërs- Nieuw Zeelanders-Fransen-Nederlanders-Belgen en nog vele landen, waarvan landgenoten gesneuveld zijn, die hun leven gaven voor vrede en vrijheid.
Nu u iets meer weet over de geschiedenis en de zin van de poppy wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om Burgemeester Tigelaar als eerste de poppy op te mogen spelden. De poppy wordt gedragen op de linker revers zo dicht mogelijk bij het hart. Ook de dames dragen de poppy aan de linker kant zo dicht mogelijk bij het hart. Nadat ik de burgemeester de eerste poppy heb opgespeld zullen de scouts u alle een poppy overhandigen en u verzoeken deze op te spelden. Zodat we allemaal ons respect kunnen tonen jegens hen die voor onze vrijheid zijn gestorven en waarvoor hier in Oud Beijerland dit prachtig monument staat.
Bedanken Burgemeester Tigelaar en Anton de Man.
Dit is het einde van deze herdenking. En voordat de organisatie u gaat bedanken voor uw aanwezigheid bij deze bijzondere herdenking wil ik toch graag nog iets zeggen in uw aanwezigheid. Wij komen als RCL Branch 005 op vele plaatsen, dorpen steden en gemeentes in Nederland en ik wil dan ook even een stukje ervaring met u delen.
Veelal blijven de daden van de organisaties of de medewerking van de gemeentes onder belicht. Het gaat tenslotte om de bevrijders die we willen eren en herdenken. Maar weet dames en heren hoeveel tijd, moeite, besprekingen en vooral benodigde medewerking hierin gaat zitten. Het kost heel veel vasthoudendheid om de plannen die door organisaties zijn bedacht ook daadwerkelijk op die manier te kunnen uitvoeren. Daarbij komen vele regelgevingen van gemeentes, provincie en iedereen die daar iets van moet vinden aan de beurt. Dan ook nog de vraag wie gaat dat uitvoeren en wie draagt de kosten. Ik heb zelf vorig jaar ons steentje mogen bijdragen bij het samenstellen van de ceremonie. Ik heb dan ook van dicht bij kunnen zien en ervaren hoe geweldig Burgemeester Tigelaar zijn personeel de vrije hand heeft gegeven om dit monument tot een groot succes te maken. De steun van deze gemeente bij de tot standkoming van dit monument is ongekend. Dit zowel op financieel gebied als ook het ter beschikking stellen van personeel. Burgemeester dat is niet gewoon en representatief voor alle gemeentes in Nederland kan ik u uit ervaring zeggen. Wij als Canadese vereniging zijn u daar ook zeer dankbaar voor. Wij willen dan ook onze dankbaarheid uitten door u een Certificate of Appreciation aan te bieden. Omdat u het mogelijk hebt gemaakt dat we nu hier met zijn allen bij dit monument onze bevrijders hebben kunnen herdenken.
Burgemeester daarbij is mij ter ore gekomen dat u de gemeente gaat verlaten om een nieuwe post in Leidschendam-Voorburg te aanvaarden. Ik hoop dat dit Certificate Of Appreciation op een mooie plaats in uw nieuwe bureau komt te hangen als teken van onze dankbaarheid.
Naast de burgemeester is er nog een persoon die aan alle factoren zojuist genoemd richting heeft gegeven. En ik weet dat hij niet graag op de voorgrond wil treden, maar zijn goede werk veelal op de achtergrond uitvoert.
Maar dank zij zijn initiatief en gedrevenheid, maar ook zijn vastberadenheid en vasthoudendheid is dit alles tot stand gekomen. Vooral zijn vasthoudendheid en gedrevenheid om zijn idee tot leven te brengen was enorm.
Daarom wil ik ook aan Anton de Man een Certificate Of Appreciation aanbieden. Zonder deze kenmerken Anton was dit monument hier niet geweest. Anton ook namens RCL Branch 005 Heel erg bedankt voor je vasthoudendheid en gedrevenheid bij het tot stand komen van dit monument.