Toen de oorlog begon: deel 4 (Jodocus)

Knipsel ‘Toen de oorlog begon – deel 4 (Jodocus)’ – AD Rotterdams Dagblad, editie Hoeksche Waard, 26 februari 2015

Op de begraafplaats aan de Manhille in Westmaas ligt Johannes Kolf begraven. Gevallen op 29 januari 1945 te Leeuwarden. ‘Zijn offer ons een voorbeeld’, zo valt te lezen op zijn grafsteen. Hij was een Hoeksche Waardse verzetsstrijder die ver van huis raakte en die later in een bioscoopfilm, De Overval, werd ‘herdacht’. ‘Jodocus, denk er goed om! Cel nummer 10. Bakker. Moet het eerst vrij.’ Het zijn zinnen uit De overval, een speelfilm uit 1962. De rol van Bakker, een kopstuk uit het verzet, wordt gespeeld door Kees Brusse. Jodocus was de verzetsnaam van Johannes (Jo) Kolf, afkomstig uit Westmaas. De film, met veel BN’ers uit die tijd, vertelt over een van de grootste verzetsdaden uit de Tweede Wereldoorlog. Op 8 december 1944 wordt het huis van bewaring in Leeuwarden overvallen door het gewapend verzet. Binnen een half uur en zonder een schot te lossen ontsnappen 51 verzetsmensen. Johannes Kolf werkt tijdens de oorlog bij de politie in Utrecht. Op een gegeven moment kan hij niet meer leven met de orders van de Duitse bezetter en duikt hij (in 1943) onder. Via allerlei omzwervingen komt hij in Friesland terecht, waar hij voor het verzet gaat werken. Op 29 januari 1945 komt Jo Kolf, pas 29, om het leven. Op de vlucht vanuit zijn onderduikadres – de Duitsers waren volgens de overlevering op zoek naar een verborgen radio – wordt hij dodelijk getroffen. Kolfs levensverhaal wordt opgetekend door de broers Bert en Ruud in ‘t Veld en in 2006 in een rijk geïllustreerd boek van 250 pagina’s gepubliceerd. Toos in ‘t Veld-Bakkum is voorzitter van de Stichting Johannes Kolf, de Verzetsstrijder Jodocus. Zij vertelt: „Wij vinden het belangrijk de herinnering levend te houden. We krijgen nog steeds verzoeken voor nadere informatie binnen, zelfs vanuit Canada.” Haar man Bert is in 2008 overleden. „Ze beschouwden het als hun taak het verhaal van hun oom niet verloren te laten gaan. Informatieverzoeken die aan ons worden gericht komen nu vaak bij Ruud terecht;’ zegt Toos in ‘t Veld. Ze toont een persoonlijke brief. „Een afscheidsbrief geschreven door Jo, gericht aan zijn verloofde. Verzetsmensen schreven die brieven op voorhand, in geval er iets vreselijks zou gebeuren.” Vergeten is Jo `Jodocus’ Kolf nooit. In Westmaas is er een straat naar hem vernoemd, in Leeuwarden een plein. De stichting is in het bezit van bijzondere stukken, zoals een gedenkboek en een zilveren lepel en vork, geschonken door de koningin aan Jo’s moeder. Zijn verhaal is ook nog altijd springlevend. „In september belde er nog een onderzoeker uit Friesland: ‘U weet toch wel dat uw oom destijds verraden is? Het was altijd de wens van Bert dat het verhaal nog eens verfilmd zou worden. Geen geromantiseerde versie, maar de harde waarheid.”

Andere publicaties op deze website over dit onderwerp:

2002 – Broers in ‘t Veld op zoek naar gegevens verzetsstrijder Jodocus: klik hier

2002 – Expositie ‘De Overval’: klik hier

2006 – (Boek) Johannes Kolf, de verzetsstrijder Jodocus: klik hier

Het onderschrift onder de grote foto klopt niet. Kees Brusse speelde de rol van Bakker, zoals ook in de tekst staat vermeld.

Begraafplaats Manhille Westmaas – 5 december 2014

Foto’s ‘Bestek Jodocus’

Foto’s ‘Huldeblijk’ en ‘Gedenkboek’

Foto’s ‘Jo Kolf’

Foto ‘Jo op wacht’ – 1940

Jo als politietroeper, op wacht bij de Moerdijk. Korps Politietroepen was belast met het bewaken en beveiligen van de Moerdijkbruggen. Op 10 mei 1940 was Jo gestationeerd in Willemsdorp toen de Duitsers Nederland binnenvielen.