2021 - Verzetspaneel bij 'Zaal Koster'

Vandaag, woensdag 5 mei, presenteert Oranjevereniging Klaaswaal het door Jaap Reedijk ontworpen verzetspaneel, dat in opdracht van gemeente Hoeksche Waard bij het voormalige “Zaal Koster” in Klaaswaal is geplaatst.
KLAASWAAL – Dat wordt gedaan met een online reportage op de website wvvw. ovklaaswaal.nl. Die is ook via TV Hoeksche Waard te zien. Met daarin aandacht voor de geschiedenis van zaal Koster, de verzetsgroep met zijn leider Jaap Koster en aandacht voor het Jack Koster’s dansorkest. Afgewisseld met interviews en een toespraak van burgemeester Bram van Hemmen, die het paneel officieel onthult We zijn enkele jaren terug tijdens Dodenherdenking in contact gekomen met mevrouw Cieremans, licht Petra van Rossum van de Oranjevereniging toe. ‘Zij bracht de geschiedenis van voormalig zaal Koster en de verzetsgroep die daar actief is geweest ter sprake. Ze opperde het idee om iets te maken zodat de geschiedenis van deze bijzondere plek voor de toekomst bewaard blijft en bekender wordt. Zo ontstonden concrete plannen voor een verzetspaneel.’ Er werd een werkgroep gevormd. De bedoeling was dat het paneel vorig jaar, tijdens de herdenking van 75 jaar Bevrijding onthuld zou worden. ‘En toen brak corona uit’, vervolgt Van Rossum, ‘er lag een prachtig programma klaar, maar dat ging dus niet door. Eind 2020 hebben we het opnieuw opgepakt. Helaas zijn we dit jaar met Bevrijdingsdag gedwongen de onthulling alsnog sober te doen. Juist de doelgroep, oudere mensen, is nog altijd heel kwetsbaar.’ Het proces tot het paneel leidde in ieder geval tot een fijne samenwerking tussen Oranjevereniging Klaaswaal en de gemeente Hoeksche Waard, wil Petra graag benadrukken. Het is bijzonder dat kunstenaar Jaap Reedijk het verzetspaneel gemaakt heeft. Jaap is de zoon van de Klaaswaalse verzetsman Cees Reedijk. Vrijdag in Het Kompas een uitgebreid artikel over het bijzondere café aan de Rijksstraatweg en ook meer over het paneel.

Zie ook: Jaap Koster, een echte leider

Knipsel ‘Verzetspaneel bij ‘Zaal Koster’ – Bron: Kompas 5 mei 2021

Jaap Reedijk ontwierp paneel, door Conno Bochoven
Je bent de zoon van een verzetsman, kunstenaar en je krijgt de kans om in je geboortedorp een herinneringspaneel aan de oorlogsjaren te ontwerpen. Jaap Reedijk hoefde geen twee tellen na te denken toen hij werd betrokken bij de plannen voor een verzetspaneel bij “Zaal Koster’ in Klaaswaal. ‘Mensen mogen eren, dat was voor mij een eer.
KLAASWAAL – Reedijk weet het nog precies. In 2018 bezocht hij spontaan de Dodenherdenking in zijn geboortedorp Klaaswaal. Na afloop raakte hij in gesprek met de Oranjevereniging Klaaswaal en kwam het op de plannen voor een verzetspaneel. Dat plan was eerder al geopperd door voormalig bestuurslid van de Oranjevereniging en inwoner van Klaaswaal, mevrouw R. Cieremans. Zaal Koster Want Klaaswaal heeft in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke verzetsrol gehad. Met als centrale plek café Koster, of Zaal Koster, aan de Rijksstraatweg. Nu een restaurant, toen een commandopost van het verzet. Jaap Koster had er een dansorkest en was leider van de Verzetsgroep Klaaswaal. De bigband fungeerde als dekmantel voor veel illegaal werk. Veel orkestleden zaten eveneens in de verzetsgroep. Er werden regelmatig Duitse soldaten ingekwartierd bij café Koster. En dat terwijl er ook allerlei onderduikers zaten. Joden, gestrande geallieerde vliegers tot aan gedeserteerde Duitse militairen. Dat leidde tot bizarre situaties Duitsers in de zaal, onder het podium onderduikers en boven op zolder opslag van wapens en ander illegaal materiaal. Voor de deur zo ongeveer had de Rotterdamse Tramweg Maatschappij (RTM) een halte. De RTM tram werd veelvuldig ingezet om legale én illegale zaken van en naar Rotterdam en over het eiland te vervoeren. Jaap Koster overleed in 1975 en kreeg postuum het Verzetsherdenkingskruis, net als 12 leden van de verzetsgroep Klaaswaal. Een werkgroep ging aan de slag om de herinnering aan zaal Koster en de verzetsgroep te bewaren. ‘Ik vond het zeer eervol dat ik iets mocht ontwerpen, vertelt Jaap Reedijk, ‘als zoon van verzetsman Cees Reedijk, en als oud inwoner van Klaaswaal waar ik inmiddels al vele jaren weg ben.’ Aanvankelijk stond de werkgroep een eenvoudig informatiebord voor ogen. ‘Maar een kunstenaar denkt vooral in beelden, vervolgt Jaap, ‘en ik voelde wel aan dat dit dé kans was om met meer dan alleen tekst te laten zien hoeveel er gebeurd is in Klaaswaal in de oorlog. Er is toch al zo weinig in het dorp wat herinnert aan het verleden. En om zo je eigen vader en al die andere mensen te mogen eren, dat voelt voor mij nou als een eer.’ Zijn vader vertelde, zoals dat zo vaak ging, weinig over de oorlog. ‘Lang geleden, tijdens een autorit langs plekken in de Hoeksche Waard waar in de oorlog dingen gebeurd zijn liet hij mondjesmaat wel wat los.’ Het verzetspaneel bevat een aantal stalen platen. Een foto van de verzetsgroep, net na de bevrijding gemaakt, is de basis. De groep is in silhouet te zien. Daaronder platen met Jaap Koster en zijn “Jack Koster Band”. Rechts een paneel met tekst en ook de R.T.M. tram heeft een prominente plek. Voor de staanders van het kunstwerk zijn oude tramrails zoals die voor zaal Koster lagen gebruikt. Reedijk: ‘Ik woon op Flakkee vlak bij het RTM museum dus de lijntjes zijn kort. Roestig en doorleefd dragen de rails de historie. De stalen platen gaan mettertijd roesten. Het roesten is als herinneren. Sommige dingen vervagen en krijgen een andere kleur. Het roest zal een geheel vormen met de staanders. Een krachtig eerbetoon aan hen die zo belangrijk voor Klaaswaal waren.’ De onthulling was al op 24 april. ‘Heel sober, lacht Jaap, ‘burgemeester Bram van Hemmen en ik. Hij noemt het trouwens een monument en dat is wel terecht denk ik Er is een reportage gemaakt die vanaf 5 mei op de website van de Oranjevereniging te zien is. Zo kan iedereen de onthulling toch meemaken.’ De geschiedenis van zaal Koster komt aan bod, het belang van het Jack Koster dansorkest en de verzetsgroep. Verder interviews, de onthulling van het paneel, een speech van burgemeester Van Hemmen en unieke beelden van “the making of’ van het paneel. ‘Nu al stoppen er veel mensen bij het paneel, maken foto’s of raken met elkaar in gesprek’, besluit Reedijk, ‘en dat hadden we als werkgroep voor ogen. Want de oorlogsgeschiedenis mag niet worden vergeten.’