Twee dagen na de invasie wordt al een begin gemaakt met een schrijven voor alle burgemeesters in Zuid-Holland; uiteindelijk wordt de brief op 28 juni 1944 verzonden. De strekking is eenvoudig: De Duitsers hebben meer en meer arbeiders nodig om zich te verschansen en zo een opmars van de geallieerden te bemoeilijken. Daar vallen vanaf nu ook de arbeiders van de S-betriebe (bedrijven die algemeen nut dienen, vooral Duits nut) onder en van de kleinere ondernemingen. Er is alleen onder een oproep uit te komen als u voor een andere arbeider zorgt die in uw plaats komt. Er valt o.a. te lezen:
,,De gemeenten moeten nu en op termijn veel arbeiders beschikbaar stellen voor werk van de Wehrmacht. Vanaf nu moeten ook arbeiders van de S-bedrijven voldoen aan het verzoek om te werken. Als een tewerkgestelde persoon onmisbaar is voor het bedrijf in kwestie, kan hij worden vrijgelaten tegen het ter beschikking stellen van een plaatsvervanger. Daartoe dient de vennootschap de aanvraagkaart van de betrokkene zo snel mogelijk met een korte schriftelijke motivering en met de suggestie van een of meer plaatsvervangers aan het kantoor te bezorgen, die vervolgens de verdere actie onderneemt. Kleine bedrijven kunnen worden vrijgesteld van het verstrekken van een vervanger, mits gerechtvaardigd. In bijzonder dringende gevallen moet u bellen en de reden schriftelijk opgeven”.
Brief aan alle burgemeesters van Zuid-Holland – 8 juni – 28 juni 1944
Gemeindeaktion; hier: Gestellung von Arbeitern der S-Betriebe zu Schanzarbeiten.
Die Gemeinden müssen z. Zt. laufend eine größere Anzahl Leute für Arbeiten der Wehrmacht stellen. Es kann hierbei nicht auf die Gefolgschaftsmitglieder der S-Betriebe verzichtet werden. Auch die Gefolgschaftsmitglieder der der S-Betriebe müssen deshalb der Aufforderung zur Arbeit nachkommen.
Ist ein zur Arbeit Aufgerufener für den betreffender Betrieb unentbehrlich, so kann er gegen Stellung eines Ersatzmannes freigestellt werden.
Hierzu hat der Betrieb auf dem schnellsten Wege die Aufforderungskarte des Betreffenden mit einer kurzen schriftlichen Begründung und unter Vorchlag eines oder mehrerer Ersatzleute bei der Dienststelle einzureichen, die dann das Weitere veranlaßt.
Kleinbetriebe können bei entsprechender Begründung von der Stellung eines Ersatzmannes befreit werden.
In besonders eiligen Fällen ist anzurufen und die Begründung schriftlich nachzureichen.
Wird für den gleichen Zeitabschnitt eine größere Anzahl Leute gefordert, deren Gestellung in voller Höhe dem betreffenden Betriebe untragbar erscheint, so ist sofort die Dienststelle anzurufen, die weitere Weisungen erteilen wird.
Brief RTM – 28 juni 1944
De N.V. Rotterdamsche Tranweg-Maatschappij is er als de kippen bij en verzoekt om vooral maar geen werknemers van de R.T.M. aan te wijzen voor dit soort dwangarbeid.
