Knipsel ‘Toen de oorlog begon – deel 6 (Hitler’s geheime wapen)’ – AD Rotterdams Dagblad, editie Hoeksche Waard, 13 maart 2015
In de Tweede Wereldoorlog werden vanaf 42 plaatsen in Nederland V1-raketten afgeschoten. De zuidelijkste lanceerinstallatie lag in de Hoeksche Waard. Volgens een voorzichtige schatting van het Netherlands Intelligence Department werden 75 tot 100 Vl’s gelanceerd van-uit Puttershoek. Op 5 december 1944 worden de meeste medewerkers van de Coöperatieve Suikerfabriek Puttershoek op wachtgeld gezet. Het fabriekscomplex wordt gevorderd, het administratiekantoor en de huizen van de bedrijfsleiding moeten worden verlaten. Vanaf dat moment heerst er grote bedrijvigheid. Hoge Duitse officieren rijden af en aan, vrachtwagens met materialen worden gelost. Pottenkijkers zijn niet gewenst, ondervindt de bevolking al snel. Huizen in de buurt moeten worden verlaten, rond de fabriek worden metershoge dichte rietmatten geplaatst. Het terrein wordt bewaakt door SS’ers: zonder speciale toestemming geen toegang! Op 27 januari 1945 om 23.18 uur komt er een einde aan de geheimzinnigheid. Het lijkt alsof de wereld vergaat, een onvoorstelbare herrie van motorgeronk schudt Puttershoek wakker. ‘s Nachts herhaalt dit zich: mensen ziet een vuurstraal naar het zuiden verdwijnen. Pas bij dag is waarneembaar dat een projectielvormige romp wordt afgeschoten, voorzien van een soort naar achter gerichte kachelpijp, van waaruit een vuurstraal ontsnapt. Het zijn raketten, door Duitse propaganda gedoopt tot Vergeltungswaffen Eins, de Vl. Ze worden gericht op het strategische havengebied van Antwerpen. Enkele personen weten ongezien de verlaten huizen van ‘Het Zand’ binnen te komen. Zij rapporteren: „Wagens met daarop casco’s van de raketten worden aangevoerd. Ze verdwijnen in een met camouflage-canvas bedekte loods. Vermoedelijk is dat de plaats waar de raketten worden geassembleerd en van springstof en brandstof worden voorzien.” De Vl’s worden gelanceerd vanaf een Abschussrampe: 46 meter lange hellende rails, gelegen op de suiker-fabriek tussen pijpleidingen en installaties. Het plaatselijk verzet in-formeert de Engelsen, de lanceringen worden door het verzet nauwgezet gerapporteerd. Lang niet alle Vl’s raken op koers; diverse malen duiken ze het land in of richten ze flinke verwoestingen aan in Maas-dam en Numansdorp. Met luchtfotografie en 3D-technologie brengen de geallieerden het terrein in kaart. Toch blijft op 16 februari 1945 de Vl-installatie schadevrij na een bombardement. Het leidt zelfs tot woede bij het plaatselijk verzet: „Als het zo moet, blazen we ze zelf wel op.” Zover komt het niet, want op 25 februari is het wel raak: de fabriek ligt gedeeltelijk in puin en de V1-installatie is beschadigd. Op 11 maart 1945 wordt de V1-lanceerbaan alweer door de Duitse bezetter ontmanteld. Joop Kortekaas, medeauteur van ‘De Fabriek, de geschiedenis van onze suikerfabriek’, over het aantal afgeschoten raketten: „In de officiële rapportage ontbreken begindata. Vanaf Puttershoek zijn zeker tussen de 100 en 200 raketten richting Antwerpen afgeschoten.”
Bronnen: De Fabriek, de geschiedenis van onze suikerfabriek, door Leo Cornelisse, Theo de Krom en Joop Kortekaas. Duitse V-wapens in Nederland, door Peter Tolsma.
Andere publicaties op deze website over dit onderwerp:
1940 – Bommen op Puttershoek: klik hier
1944-1945 – V1 installatie te Puttershoek: klik hier
1940-1945 – Suikerfabriek in oorlogstijd: klik hier
1975 – De vondst van een V1 te Puttershoek: klik hier
Foto’s ‘Schade voor de suikerfabriek en omgeving’
De suikerfabriek kwam door alle bombardementen zwaar gehavend de oorlog uit. Bron: J. Kortekaas
Op de voorgrond ziet met de resten van de koeienstal van direkteur Van der Made, op de achtergrond ziet men de zwaar beschadigde woningen van “Het Zand”. Alle ruiten waren stuk en de daken waren ernstig ontzet. Bron: J. Kortekaas
