De tussentijd
Na de meidagen van 1940 ziet men hier niet veel Duitsers meer. Militair is dit gebied voor de bezetters niet van belang. Maar de oorlog gaat niet helemaal aan de Hoeksche Waard voorbij. Er gelden de beperkingen van overal in bezet gebied: de avondklok, koper en radio’s inleveren enz. Van 1940 tot 1944 staat er bij de Tweede Kruisweg onder Oud-Beijerland Duits afweergeschut dat op Rotterdam gericht is. Bij de suikerfabriek in Puttershoek is, net als op de Vondelingenplaat, een lanceerinstallatie van V1-raketten ingericht. Veel mensen herinneren zich dat sommige V1’s hier al neerkwamen. En de V1-basis trekken afweervuur aan uit Brabant, dat een paar keer flinke schade aanricht. Schokkend is in 1941 het lot van vijf mannen uit de Hoeksche Waard, die door de Duitsers vermoord werden nadat zij een Engelse piloot hadden geholpen die bij Westmaas een noodlanding moest maken. De namen van de vijf doden: A. v.d. Stel, J. de Heus, P. W. Kruythoff, A. van Steensel en B. A. Barendregt. Aan de provinciale weg tussen Maasdam en Oud-Beijerland staat, onder Heinenoord, het bekendste oorlogsmonument van deze streek: het beeld “Moeder”, ter nagedachtenis aan allen die in het verzet vielen. De namen van de vijf doden uit 1941 staan erop. Maar ook die van enkele andere verzetsdoden. En de namen van de tien mannen tussen de 19 en 51 jaar die op 18 februari 1945 op deze plaats werden gefusilleerd, als vergelding voor de aanslag van het verzet op de NSB-burgemeester van Nieuw-Beijerland. Op de voet van het monument “Moeder” staat ook de naam van ds. Egbert Jan Fokkema, Hervormd predikant van Goudswaard, die op 29 april 1945 op 27-jarige leeftijd in het concentratiekamp Bergen Belsen overleed. Bijna een jaar eerder, in mei 1944, had ds. Fokkema zich op een vergadering in Oud-Beijerland, als enige verzet tegen het besluit om de bevolking op te roepen, palen in de weilanden te plaatsen tegen de landing van parachutisten. De volgende dag moest hij onderduiken. Drie maanden wist hij zich schuil te houden, maar tenslotte werd ds. Fokkema in Delft aangehouden.
Bron: Artikel ‘Tweemaal kwam de oorlog dichtbij’ – Nieuwsblad Hoeksche Waard, 28 september 1977.