Categorie: Bezetting

1942 – Duitsch zullen we leren!

Tijdens de bezetting moest de Duitse taal op de Nederlandse scholen in het lespakket worden opgenomen. Op de basisschool moest er meer lichamelijke oefening worden gegeven en in de klassen 7 en 8 werd de Duitse taal een verplicht onderdeel. Ook voor volwassenen was er de mogelijkheid om een cursus Duits te volgen, zodat je […]

Boekbespreking Dordrecht Stockholm Londen

NOOIT UITGESPROKEN, NU EINDELIJK VERTELD – Jos Teunissen (zie ook 2020 – Dordrecht-Stockholm-Londen) Boeken over de koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog geven een beeld van de enorme verliezen die op zee werden geleden bij het vervoer van troepen, grondstoffen, voorraden en wapens naar de geallieerde legers. Duitse en Japanse onderzeeërs, pantserschepen, mijnen en luchtaanvallen brachten in […]

1941 – Een blanco Persoonsbewijs uit Numansdorp

Zo zag een blanco persoonsbewijs er dus uit. Het persoonsbewijs (PB) was een identiteitskaart die op aandringen van de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog in Nederland werd ingevoerd. Vanaf april 1941 werden alle Nederlanders van vijftien jaar en ouder verplicht tot het bezit van een persoonsbewijs. Er zijn veel exemplaren bewaard gebleven, bijna in […]

1939 – Distributie Stamkaart (Dorst Maasdam)

Fraaie Hoekschewaardse exemplaren van de Distributie Stamkaart en de Tweede Distributie Stamkaart, op naam van de landbouwer Bastiaan Dorst, zijn echtgenote Lijntje Steenhoek en dochter Marina Willemijntje Dorst, woonachtig B81 Maasdam.  Afbeeldingen Distributie Stamkaart en Tweede Distributie Stamkaart Klik op een afbeelding voor een vergroting  Distributiestamkaart De (eerste) Distributiestamkaart werd vanaf eind september 1939 uitgereikt […]

1941 – Bekanntmachung (Fr. Christiansen)

Tijdens de oorlog werden executies bekend gemaakt per roze aanplakbiljet. Dit exemplaar had betrekking op de Hoeksche Waard, de vijf ter dood veroordeelden staan bij ons bekend als de 5 van greup.  Friedrich Christiansen was Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden. Hij werd vooral berucht vanwege de razzia in het Gelderse dorp Putten, nadat een Puttense verzetsgroep […]

1941 – Verboden voor Joden (Strijen)

Vanaf eind december 1941 verschenen in heel Nederland de beruchte borden en plakkaten met het opschrift ‘Verboden voor Joden’. De maatregel werd ingevoerd na een persbericht (verordening) van 15 augustus 1941. De ingrijpende en zoveelste anti-Joodse maatregel werd aanvankelijk mondjesmaat ingevoerd en nageleefd binnen alle gemeenten; vanaf half december werden daarom de teugels aangehaald door […]

1942 – Gratieverzoek (Kamp Erica)

Kamp Erica, in de bossen van Ommen, werd in juni 1942 in gebruik genomen als Arbeitseinsatzlager Erika, een justitieel strafkamp om de overvolle gevangenissen te ontlasten. De eerste gevangenen kwamen op 19 juni 1942 aan. De gevangenen waren veelal zwarthandelaren en illegale slachters, mensen die de distributiewetten hadden overtreden. Het overkwam ook de Piershillenaar Marinus […]

1941-1945 – De vordering van motorvoertuigen (Oud-Beijerland)

Tijdens de bezetting werd Nederland stelselmatig leeggeroofd door de bezetter. Alle producten en goederen kwamen aan de beurt, vrijwel alles werd afgevoerd naar Duitsland. Motorvoertuigen vormden hierop geen uitzondering. Sommige exemplaren werden gebruikt door het Duitse leger, vooral de duurde auto’s, motoren en vrachtwagens waren geliefd. De rest ging op de trein richting Duitsland (zie […]

1940 – Van Piershil naar ‘The great escape’

Een document uit 1942, waarin het Nederlandsche Roode Kruis burgemeester Hammer bedankt voor de gedane mededeling m.b.t. een gevangen genomen Engelse Piloot. De in juni 1940 onder Piershil aangehouden piloot werd in de jaren daarna een beroemdheid. Document ‘Nederlandsche Roode Kruis’ – 1942 Klik op de afbeelding voor een vergroting De 26-jarige Bertram A. James […]

1940 – Wapens en munitie inleveren (Goudswaard)

In alle dorpen in de Hoeksche Waard moesten de wapens (en munitie) in particulier bezit worden ingeleverd, zo werd per politieverordening bekend gemaakt. In onderstaande overzichten is te zien wat er werd ingeleverd in Goudswaard, in september 1940. Burgemeester Hammer (hoofd politie) tekende de zending richting Den Haag af. Overzichten ‘Ingeleverde wapenen en munitie’ – […]

1943 – De april-mei staking (verslag Numansdorp)

De april-meistaking van 1943 kende als aanleiding de bekendmaking van 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen die gevochten hadden in 1940 zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland (Arbeitseinsatz). Door de vele Duitse doden tijden de slag om Stalingrad waren extra mankrachten nodig om de Duitse oorlogsindustrie draaiende te houden. Nederlanders die weigerden […]

1940 – Wapens en munitie inleveren (Piershil)

In alle dorpen in de Hoeksche Waard moesten de wapens (en munitie) in particulier bezit worden ingeleverd, zo werd per politieverordening bekend gemaakt. In onderstaande overzichten is te zien wat er werd ingeleverd in Piershil, in september 1940. Burgemeester Hammer (hoofd politie) tekende de zending richting Den Haag af. Overzichten ‘Ingeleverde wapenen en munitie’- september […]

1941 – De vordering van jachtgeweren (Strijen)

In 1941 waren de jachtgeweren aan de beurt. Ze moesten op het gemeentehuis worden ingeleverd. Het inleverbewijs bleek nutteloos. De wapens werden vernietigd, in het water gegooid, aan landwachters verstrekt of ingepikt door liefhebbers uit het Duitse leger. De exclusieve exemplaren verdwenen niet zelden in de collectie van een officier. Tot jaren na de oorlog […]

1940 – Wapens en munitie inleveren (Nieuw-Beijerland)

In alle dorpen in de Hoeksche Waard moesten de wapens (en munitie) in particulier bezit worden ingeleverd, zo werd per politieverordening bekend gemaakt. In onderstaande overzichten is te zien wat er werd ingeleverd in Nieuw-Beijerland, in september 1940. Burgemeester Hammer (hoofd politie) tekende de zending richting Den Haag af. Overzichten ‘Ingeleverde wapenen en munitie’- september […]

1942 – Verboden straatnamen

In januari 1942 ontvingen alle burgemeesters in Nederland instructies m.b.t. de straatnamen. De gemeente werd verplicht om de straatnamen die waren vernoemd naar leden van het Koninklijk Huis aan te passen. Er moest een overzicht worden opgestuurd van de oude naam en de nieuwe naam, dit ter goedkeuring van de bezetter. Ook nieuwe bedrijven en […]

1944 – Knotwilgen Heinenoord in de kachel

In de loop van de oorlog werden de omstandigheden ook voor de bewoners van de Hoeksche Waard steeds moeilijker. In de winter van 1944-1945 (Hongerwinter – Sprekende cijfers) was er steeds minder eten. Maar ook water, zeep en kleding werden niet meer verkocht. Om nog maar te zwijgen van brandstof. Om toch de kachel brandend […]

1942 – Verdwenen suiker in Goudswaard

Vanwege schaarste werden grondstoffen voor bedrijven toegewezen; binnen een bepaalde periode had je recht op een bepaalde hoeveelheid (bijvoorbeeld) suiker. Wanneer het dan eens mis ging met een levering, zoals hier in Goudswaard, moest de veldwachter onderzoek verrichten. Dat viel niet mee, diverse partijen, verschillende verklaringen, grote belangen. Feit is dat bakker Reedijk aangifte deed […]

1945 – Oorlogsmisdaden: duiven gedood

In de jaren na de oorlog werd de schade in kaart gebracht en waar mogelijk vergoed. Onderstaande documenten uit Oud-Beijerland hebben betrekking op de gevolgen van het verbod tot het hebben van duiven, uit 1942, zie ook dit artikel 1940 – Maatregelen ten aanzien van duiven   Documenten ‘Oorlogsmisdaden – duiven gedood’ – 1945 Klik […]